İSLAM VE SPOR

İnsanın maddî ve manevî yapısı
daimî bir vecd hali üzere olmaya
ruhî olgunluğun, bediî (estettik)
haz veheyecan­ların doruğunda bulunmaya müsait değildir
Bunun içindirki
insan hayatının tabiî seyri ile tam bir örtüşme içinde olan
İslâm Dini'nde haramrengi ve zarar gölgesi taşımayan eğlenceler
ve eğlencelerin en faydalısı olanspor meşrudur
ve üstelik sevap kazandırıcı bir uğraşıdır. 

İSLAM VE SPOR

İnsanın maddî ve manevî yapısı daimî bir vecd hali üzere olmaya, ruhî olgunluğun, bediî (estettik) haz ve heyecan­ların doruğunda bulunmaya müsait değildir. Bunun içindir ki, insan hayatının tabiî seyri ile tam bir örtüşme içinde olan İslâm Dini'nde haramrengi ve zarar gölgesi taşımayan eğlenceler ve eğlencelerin en faydalısı olan spor meşrudur ve üstelik sevap kazandırıcı bir uğraşıdır.

İslâm Dini, maddî gücükorumak ve arttır­mak, manevî gelişmeye zemin hazırlamak gibi gerekli bir işiruhî bir haz ile gerçekleştirmek anlamına sporu Peygamberimizin takriri(onaylayıcı)_ sünneti ile tasvip, sözlü ve fiilî sünneti ile teşvik etmiştir.

Yüce Peygamberimiz, kendidevrinin içtimaî (sosyal) şart­ları içerisinde revaçta olan faydalı sporlarıonaylayıp kabul buyurmuş, böylece bu hususta üm­metine  izlenecek örnekler sunmuştur.

Mü'minler!

Mevzuumuzu müşahhasmisallerle açıklayabilmek için Aziz Peygamberimizin döneminde yapılan  ve onun tasvibini kazanan spor dallarınıkısaca incelemeye çalışalım:

a - Binicilik:Binicilik, Peygamberimizin dev­rinde çok ilgi gören bir spor dalıydı. Muhterem arka­daşları Peygamberimizin huzurunda at yarışları yapar­lardı. Biricikönderimiz bu yarışmaları teşvik etmek için, bazen birincilik ödülü dekoyarlardı.

Kaynaklarımız "Hz.Peygamber (binicilere) at yarışı yaptırdı ve birinciye ödül verdi."bilgisiniaktarıyorlar.(1)

Peygamberimiz buyarışları tasvip ve teşvik etmek­le de kalmaz bazen bizzat iştirakbuyururlardı.

Ashab-ıKirâm'dan Hz. Enes'e  (R.A.) :

-Peygamber devrinde atyarışı yapar mıydınız? Hz. Peygamber de yarışır mıydı? diye sorulduğunda şucevabı vermiştir:Evet, biz at yarışları yapardık. Allah'a yemin ederim ki, Hz.Peygamber de «Sebha» adlı atı ile yarıştı ve birinci geldi. Birinciliği O'nuhoşnut etmişti. (2)

Peygamberimizinyarışmalarda daima birinci ge­len «Gadba» isimli bir devesi de vardı. Bu yarışdevesi­nin bir yarışmacı tarafından geçilmesi Ashab-ı Kiram'ı üzmüştü.Arkadaşlarının üzüldüklerini sezince Pey­gamberimiz sporda centilmenliğin deörneğini teşkil edecek bir ifade ile şöyle buyurmuştur:

«Dünyada yükselen herşeyi alçaltmak Allah'ın ka­nunudur.» (³)

 B - Atletizm: Ayak koşuları daPeygamberimiz devrinde revaç bulan sporlardandı.

Peygamberimizinarkadaşları bu tür koşu yarışları tertip ederlerdi. Ashab-ı Kiram arasında Hz.Ali gibi şöhretli koşucular da vardı.

Hz. Âişe validemiz,Peygamberimizle yaptığı iki ya­rışı şöyle naklediyor:«Bir yolculukta, Hz.Peygamberle yarıştım ve O'nu geçtim. Şişmanladığımda yaptığım diğer bir yarışıise Hz. Peygamber kazandı.» (4)

c - Güreş: Güreşde Peygamber devri sporlarındandı. Rağbet görürdü.

Sevgili Peygamberimizin hayatını konu alan kaynaklarımız Hz. Peygamber'in ünlü güreşçi Rükâne ile onun arzusu üzerine üç defa güreştiğini ve her defasında Rükâne'yi mağlûp ettiğini onun mucizesi olarak rivayet etmektedir. Bu şöhretli güreşçinin Peygamberi­mize ard arda yenilmesi kalb gözünü açmış ve Müslüman olmasına vesile olmuştur. (5)

d - Atıcılık: Asr-ı Saadetteki meşru eğlence­lerden ve sporlardan bir tanesi de ok ve mızraklarla atıcı­lık oyunu idi.

Peygamberimiz bu spora teşvik buyurmuşlardır. Ünlü kaynağımız Buharî'nin rivayetine göre Hz. Peygamber bazen atıcı­lık meydanlarında sahabilerine uğrar, onları teşvik ederdi.

«- Atınız ben de sizinle beraberim»    buyururdu.(6)

Peygamberimiz, bu harpsporu ile ilgili bir başka hadislerinde ise şöyle buyurmuşlardır:

«... Atıcı ve biniciolunuz. Atıcılığınız biniciliğiniz­den daha çok hoşuma gider...»  (⁷)

e - Kılıç ve MızrakOyunları: Atıcılık gibi kılıç-mızrak oyunları da, Peygamberimiz devrinde bilinen ve
Yüce önderimiz tarafından tasvip edilen sporlardandı.

Bir bayram günü Habeşli spor­cular Peygamberimizinmescidinde gösteri yaparlar. Bu gösteriyi tasvip etmediği için durduran Hz.Ömer'e Peygamberimiz  mani olur ve bugösteriyi hanı­mı Hz. Âişe ile birlikte seyreder ve hattâ:«Ey Habeşliler!Göreyim sizi» diyerek onları teşvik buyurur. (8)

Kılıç-mızrak oyunununPeygamberimizin mescidinde oy­nanması ve Hz. Peygamberin bu gösteriyi Hz.Âişe'ye kendi örtüsü altında seyrettirmesi, haram hudutlarını aşmayan seviyelieğlencelerin İslâm'da müsamaha(hoş görü ile) karşılandığına sıhhatli birdelildir.

e - Deniz Sporları: Aziz Peygamberimiz, Mek­ke ve Medine'deyaşamış olmaları sebebiyle denizden uzak kalmış olmalarına rağmen, faydasındanötürü de­niz sporunu mü'minlere tavsiye buyurmuştur.

Birhadislerinde yüzme öğrenilmesini şöylece    öğütlemişlerdir:

«Allah'ın anılmadığı (hersöz, iş ve davranış önem­siz) bir oyun, (değersiz) bir eğlencedir. Ancak oyunve eğlence olmakla beraber şu dört meşguliyet yararlıdır:

a -Nikâhlı eşlerin sevişmesi,

b - Atın terbiye edilmesi,

c - İki hedef arasında eğitim atışları yapılması,

d - Yüzme (öğrenilmesi ve) öğretilmesi.» (⁹)

Az fakat öz olaraksunduğumuz ve Peygamberimi­zin, devrinin sporlarını tasvip ve teşvikbuyurduğunu gösterir güvenilir belgeler, İslâm Dinin'de sporun faydalı eğlencelerden kabul edildiğini açıklamaktadır. Harama yol vermeyen bedenîhazların meşruluğu­nu da göstermektedir.

Peygamberimizin «Kuvvetlimü'min, zayıf mü'min-den daha hayırlı ve Allah'a daha sevgilidir.» (¹⁰)buyur­ması da vücudun kuvvetlendirilebilmesi için lüzumlu olanın yapılmasınıgerekli kılmaktadır. Kaldı ki, İslâm'­da ruhî terbiye yanında bedenî terbiyeyede önem ve­rildiği, namaz ve oruç gibi ibadetlerimizde de görül­mektedir.İslâm'da en câmialı ibâdet olan namazın aklın ve kalbin yanı sıra bedenin deiştirak ettiği bir fa­rîza olması anlamlıdır.

Mü'minler!

a - Namaz gibi ibâdetlerimize engel olmadıkça,

b - İlmî ve meslekî çalışmalarımızı aksatmadıkça,

c - Kadın erkek karışımına ve İslâm'a göre örtülmesigereken organların teşhirine sebep teş­kil etmedikçe,

d - Ferdî ve sosyal birzarara neden olmadıkça bütün spor dalları meşrudur.

Mü'minler!

Sunulan bilgiler,cemiyetimizde rağbet gören ve uy­gulanan şekliyle bütün spor dallarınındinimizce onaylandığını göstermez.. Böyle anlaşılmamalıdır.

İslâm'da spor, rûhsağlığı yanı sıra vücut sağlığını ifade eder bir anlam taşır ve sporunseyircisi olmaktan çok yapıcısı olmayı amaçlar.Bu  sebeble:

A- İslâm sporun vesportif faaliyetlerin ahlâkı zedeleyici, ilmî ve meslekî çalışmaları engel­leyici,seviyeli olması gereken içtimaî heyecanları basi­te düşürücü,cinselliksergileyici ve zamanın ölçüsüz bir şekilde israfına sebep teşkil edicici birşekilde yapılmasını dolaylı olarak yasaklar. 

B- İslâm boks vepankreas gibi sporları, deve,boğa ve horoz güreşleri türü sportif faaliyetleri,ayrıca facia ile bitebilecek otomobil - motosiklet yarışları ve benzerleriniise doğrudan yasaklar.

Çünkü İslâmPeygamberimizin diliyle kişinin kendisine ve çevresine zarar vermesini ve zarara zararla nukabele etmesini haramkılan dindir.

Saygıdeğer Mü'minler!

Spor yapılabilir. Ancakspor yaparken açıkladığımız haramlara ve değindiğimiz hatalara düşmemeliyiz. Ay­rıcaPeygamberimizin şu buyruklarını da ölçü almalı­yız!

[«Dünyasına veâhiretine faydalı olmayan işlerle meşgul olmaması, kişinin Müslümanlığınıngüzelliğin-dendir.»

«Zarara uğrayabileceğiendişesiyle, zarar doğuracak şeyleri de terketmedikçe kişi olgun mü'min­lerseviyesine çıkamaz.»]   (11)

Yüce Rabbimden bizleribedenî  ve rûhî neşeler içe­risinde mutlubir hayata erdirmesini diler, hutbemizi Hac sûresinin 77. âyetiylebitiririm:«Ey iman edenler! Rukûa gidiniz, secdeye varınız. Emirlerine veyasaklarına uyarak da Rabbinize ibâdet ediniz. Kendinize ve insanlara yönelikhayırlar  yapı­nız. Umulur ki mutluluğaerersiniz.»

1) Şevkânî,  Neylül-Evtar, B.  Ma Yecûzül-Müsabeketü...   8/89.

2) Aynı eser ve aynıbölüm.

3) Nesâî, B.İzmaril-Haylı,...  B. Sebek, 6/226-7.

4) S. Ebû Davut, K.Cihâd B. Fis-Sebki aler-Ricli.

5) Neylül-Evtar, B.Ma Câe Fil-Müsabeketi alel-Ekdam, 8/104.

6) Adı geçeneser,  Babül-Hassi  aler-Remyi, cüz  8/95.

7) Riyaüz - Salihin,K.  Cihad.

8) Et-Tac, 5/288.

9) El-Camius-Sağîr,  (Küllü şeyin) maddesi.

10) Mişkâtül-Mesâbih,Hadis No: 5298.

11) Et-Tac, 5/186,185.

 

 

Ali Rıza DEMİRCAN

http://www.alirizademircan.net/islam-ve-spor-3-164h.html